Informowanie właściwych organów nadzoru i kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu ubezpieczycieli

Jednym z zadań Urzędu Rzecznika Ubezpieczonych określonym ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych[1] jest informowanie właściwych organów nadzoru i kontroli oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń i organizacji gospodarczych powszechnych towarzystw emerytalnych o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu zakładów ubezpieczeń, funduszy emerytalnych, towarzystw emerytalnych, pracowniczych programów emerytalnych i innych instytucji rynku ubezpieczeniowego.

To zadanie stanowi obok działalności w zakresie rozpatrywania indywidualnych skarg jedno z głównych zadań na rzecz ochrony osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków funduszy emerytalnych, uczestników pracowniczych programów emerytalnych, osób otrzymujących emeryturę kapitałową oraz osób przez nie uposażonych. Jest to działalność merytoryczna nie wchodząca w zakres rozpatrywania spraw indywidualnych, należy jednak pamiętać, iż między tymi dwiema płaszczyznami występuje silny związek; często spostrzeżenia i wnioski oraz podejmowane działania natury ogólnej wynikają bowiem właśnie z analizy indywidualnych skarg. Przede wszystkim jednak zadanie to jest pochodną najszerzej zdefiniowanej w ustawie kompetencji Rzecznika polegającej na reprezentowaniu i ochronie konsumenckich interesów osób ubezpieczonych i poszkodowanych. Oprócz informacji zawartych w skargach, działania ogólne podejmowane są na podstawie analizy ogólnych warunków ubezpieczeń, analizy dokumentów o charakterze oficjalnym (np. orzecznictwa sądów, dokumentów Ministerstwa Finansów, Ubezpieczeniowonego Funduszu Gwarancyjnego i innych), a czasem nawet doniesień medialnych.

W okresie już piętnastoletniej działalności Rzecznik Ubezpieczonych podejmował rozmaite działania zmierzające do zapobieżenia niekorzystnym dla konsumentów praktykom bądź przeciwdziałania skutkom takich praktyk. Często również działalność Urzędu nakierowana była na poinformowanie o konkretnych nieprawidłowościach ze wskazaniem do podjęcia działań nadzorczych - w tym nałożenia odpowiednich kar na ubezpieczycieli. Działalność w omawianym zakresie skupia się na kontaktach z Komisją Nadzoru Finansowego, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Ministerstwem Finansów, Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Infrastruktury. Wielokrotnie jednak Rzecznik Ubezpieczonych występował również do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Generalnego Inspektora Danych Osobowych, Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Polskiej Izby Ubezpieczeń, jak również (szczególnie często w okresie 2008-2010) do Związku Banków Polskich. W celu realizacji zadań określonych w ustawie Rzecznik Ubezpieczonych nie poprzestawał na wymianie korespondencji. Urząd inicjował i organizował spotkania i narady wielostronne, a także uczestniczył w spotkaniach i naradach organizowanych przez inne podmioty.